BIESEMANS Janpieter (1939-2016)
Janpieter Biesemans was born on 16 November 1939 in Vilvoorde. He studied at the Lemmens Institute in Leuven and the Royal Flemish Music Conservatory in Antwerp. His teachers included Marinus De Jong, Jef Schampaert, August Verbesselt, Marcel Slootmaeckers, Lode Dieltiens, Jos Van Looy, Jacqueline Fonteyn, Jan Decadt and Flor Peeters. In 1964, he founded the ensemble Consortium Antiquum and devoted the next 23 years to the interpretation of early music. Since 1980 he has concentrated on composition. At present he has some one hundred opus numbers to his name. Many of his works, including his Deutsche Johannes-Passion (created in 1987 by the Vocal Ensemble of the Brussels Opera), have been performed in St Martin’s Church in Meise and in deSingel in Antwerp. His works have also been played at a number of competitions, including the Orpheus Competition. CD recordings of his works have also been made, including the Sonate Concertante, Discorso a cinque per trombono solo, Vijf Slovaakse stukken voor blokfluit (Five Slovakian Pieces for Recorder) and Why not, Hans. Besides his work as a composer, Biesemans is also a solfège teacher at the conservatory in Antwerp and the director of the Akademie voor Muzische Kunsten in Meise. He was also instrumental in the founding of the Werkgroep Kunstonderwijs (Work Group for Arts Education), which works for the rights of students in the Flemish part-time arts-education system. He passed away in 2016.
Work
Janpieter Biesemans has written a St John Passion, two symphonies, numerous chamber music works and many solo compositions. Biesemans does not see himself as a composer, but as a “music writer”. Whereas a “real” composer immediately “gets to the point” in the conception of a work, he sees himself as opting for an alternative writing style. In a first phase, his attention is attracted by an element that he defines as his “muse”. With this muse as his guide, his composition unfolds during the process of being written, only achieving its true essence with the writing of the last note. His opus 44, Mijn muze in foetushouding (My Muse in the Foetus Position) goes to the heart of his compositional approach. This work for recorders (alto, tenor and bass), English horn and prepared piano is a musical reflection on the development of an unborn human being, but can also be conceived of as a metaphor for the development of a musical work.
Biesemans’ potential “muses” can be both musical and (especially) extra-musical. The Vijf Slovaakse stukken are inspired by the sound of the fujara, a woodwind instrument from the Slovakian folk tradition. The Slovaakse stukken tell the story of a Slovakian shepherd boy who makes his annual trek with his flock into the meadows of the Tatrage mountains. In order to assuage his loneliness and longing for the shepherd girl he has left behind in the valley, he meditates musically on his fujara. By making use of innovative recorder techniques, such as the fujara technique (a cascade of natural overtones), the suona con voce technique (singing and speaking at the same time), the sputare technique (spitting) and the fluttering uvular trill, the Slovakian folk instrument is imitated in a ground-breaking way. A text can also be used as a source of inspiration. The Deutsche Johannespassion is based on John’s original gospel text (in German translation). In Mystère de mon âme, the point of departure is the poetry of Félix Arvers, Victor Segalen and Emile Verhaeren. However, the most important point of departure for Biesemans is his curiosity for what makes people tick and his interest in life itself. In his Zeven transcendenties over de vrouw, the composer contemplates the inner emotions of the woman. One particular woman forms the inspiration for each “transcendence”. The transcendences are highly diverse in terms of their temperament; this is underlined by the interval – from unison to seventh – used as compositional building block for each transcendence. As melodic material, the letters of the woman’s name are translated into a melodic theme on the basis of the diatonic, chromatic or octotonic scale. Las Nina con las Sombras is a cycle of four, more universal character studies, dedicated to the guitarist Raphaëlla Smits.
In several works, however, Biesemans goes beyond this “searching”, and clearly offers his commentary on society. Discorso a cinque per trombono solo in pentafonia is a four-movement suite, written as a “memorial in sound” for peoples who have been slaughtered either for reasons of religion or to satisfy right- or left-wing regimes and their lust for power. Equally, Il nascimento di Zarathustra is a complaint against fascism and anti-semitism. The figure of Zarathustra embodies the pure person striving for peace on earth. His life and mission are represented by seven days, progressing step by step through the tonal degrees of the locrian mode. The work ends in a chaotically improvised cadenza for flute, symbolising the drifting masses once their leader has disappeared. With “Ecce l’ottavo giorno”, the work concludes with a chromatic glissando scale from a b-natural up to a c: hope for a harmonious society.
This diversity of sources of inspiration implies in Biesemans’ oeuvre an equally diverse range of musical languages. He adapts his style to the specific needs of his actual “muse”, as it were. A clear example is the L’Yberia-suite. Because of the romantic personality of the source of inspiration for this work, Biesemans’ friend and pianist Eddy Lybeer, the musical style has a strong tendency towards a Late-Romantic expanded tonality. In the Deutsche Johannespassion, on the other hand, a dissonant language is adopted in order to express Christ’s suffering as efficiently as possible. Modern techniques are never used as an end in themselves, but rather in function of what the composer means to express. In this way, the innovative recorder techniques in the Vijf Slovakaakse stukken are used purely as an imitation of Slovakian folk instruments (see above).
Innovation is not a conscious priority for Janpieter Biesemans. An important characteristic of his music is the link between music and life. On the one hand, his music is a quest for what is going on inside people and in the world. On the other, as a socially aware artist, he attempts to pass on a message through his works. By using a large variety of musical means and styles, he attempts as efficiently as possible to express an extra-musical reality.
List of works
Solo: Nocturne voor piano op. 1 (1981); Aubade op. 2 voor piano (1980); De moordenaars op. 9 voor piano (1981); Serenade op. 4 voor piano (1981); Discorso a cinque per trombono-solo in pentafonia in combinatie met tape (1982); Hermione op. 11 voor hobo (1982); Oktober op. 16 voor Engelse hoorn (1982); Per l’amicizia perpetua op. 12 voor klarinet (1982); Kiebordmusieke voor Marianne voor klavecimbel (1983); Ongaku op. 17 voor orgel (1983); Catherine: zesde transcendentie over de vrouw op. 25 (1985); Danielle: vijfde transcendentie over de vrouw op. 24 (1985); Diana: vierde transcendentie over de vrouw op. 23 (1985); Dominique: derde transcendentie over de vrouw op. 22 (1985); Eva: Eerste transcendentie over de vrouw op. 20 voor piano (1985); Lidwina: zevende transcendentie over de vrouw op. 26 (1985); Regine op. 21 voor piano (1985); Zeven transcendenties voor piano (1985); Las ninas con las sombras voor gitaar (1986); L’Yberia voor piano (1986); Phoinix voor orgel (1986-87); Herni Bok…Plaagstok! op. 58 voor basklarinet (1993); Vijf Slovaakse stukken voor blokfluitspeler (1986); In de schaduw van ninel op. 62 voor harp (1996); Vijf Jan Huib Nas stukken voor gitaar op. 69 (1998-1999); Vier bagamêlen voor piano (2000); Drie Russische liederen voor strijkkwartet en tenor (2002); Lettre spirituelle op. 93 voor harp (2002); Alto diego op. 105 voor altviool (2004); Miâ’ î min khamsa mazâ mîr op. 104 voor blokfluit (2004); Monica: achtste transcendentie over de vrouw op. 102 voor piano (2004); Achter het melkglazenvenster op. 113 voor cello (2005); Drie Norge Noveletten op. 110 voor piano (2005); Norge trolle hardangerfele fantasia op. 112 voor viool (2005); Riet: negende transcendentie over de vrouw op. 108 voor piano (2005); Ann-alogia op. 119 voor piano (2006); Ashjera voor cello (2006); Eskapaden voor piano (2007); Karina: tiende transcendentie over de vrouw op. 128 voor piano (2007); Obstinate denkbeelden op. 127 voor orgel (2007); Per un clavicembalo burlesco op. 130 voor klavecimbel (2007); Esoterische symbolen op. 133 voor piano (2008), Jet’jes Saga op. 131 voor piano (2008); Griekse mythen voor fluit (2009); Astrologische Temperamenten (s.d.).
Solo with dance: Sonata concertante tetrachorde voor cello (1981); Rhapsodia stravaganta voor viool (1981); Il Nascimento di Zarathustra in Sette Giorni voor dwarsfluit (1981); Elegie pour un chat humain op. 27 (1986).
Chamber music: Fünf Kinderquartettchen voor wisselende bezetting (strijkers, hobo, speelgoedslagwerk) (1981); Tequila para tres op. 3 voor klarinet en piano (1981); Zwergtänzchen op. 8 nr. 1 voor viool en cello (1981); Meisje op. 10 voor sopraan, viool, altviool, cello (1982); Tzvetanka, lubovta na rozata op. 15 voor piano, bariton en cello (1982); Das Fürnkranz-Streichquartett (1983); Martonyi-pianosextet (1984); Mooi op. 41 voor hobo en slagwerk (1987); Mijn muze in foetushouding voor blokfluiten, Engelse hoorn, geprepareerde piano (1988); La vera vita sull’ isola utopia op. 45 voor blokfluit, vioool, altviool en cello (1989); Tony Simons-pianokwintet (1990-91); Cuarteto del sombrero misterioso op. 54 voor strijkkwartet (1992); De schone en het beest op. 60 voor altsaxofoon en tenorsaxofoon (1993); Mystère de mon âme voor contratenor en geprepareerde piano (1993); Psyche & Amor op. 59 voor blokfluitkwartet (1993); Brieven aan een Koerdische vriend voor koperblaaskwintet (1994); Chichen Itzá op. 63 voor blokfluit en marimba (1996); Oktopus voor 8 trompetten (1997); Akebono op. 72 voor dwarsfluit en marimba (1999); Drie karamellen op.71, 77 en 78 voor blokfluit, hobo en trompet (1999-2000); Zes Maya-liederen op gedichten van Humberto Ak’abab voor mezzosopraan, altsax, marimba, piano (2001); Vijf nippon waka’s op 94-98 voor mezzosopraan, altblokfluit, luit, citer en harp (2002); Metamorfosen op. 99 voor renaissance-ensemble (2003); Viola mia cara, tabernacolo della mia anima op. 100 voor zeven altviolen (2003); Schaduwbeelden uit mijn leven op. 103 voor sopraan en piano, op tekst van Erik van den Troost (2004); Het Passendale pianokwintet op. 106 (2004-2005); Dialogi Sororum op. 109 voor altviool en cello (2005), La steaua op. 114 voor piano (2005); Quo vadis homo ludens, homo sapiens!? op. 111 voor sopraanblokfluit en slagwerk (2005); Strijkkwartet nr. 3 op. 107 (2005); Tres indices vitae op. 114 voor lyrische tenor en piano, op tekst van Minai Eminescu (2005); De meesterlijke violaklas van Leo De Neve op. 118 voor veertien altviolen (2006); Dialeg Del Desig Ardent voor viool en blokfluit (2006); Kapriolen op. 117 voor piano (2006); Das keramik Streichquartett (2007); Le cycliste et sa mémoire d’échappée op. 123 voor blokfluit en bariton (2007); Slapeloze dagen voor contratenor en piano op. 124 (2007); Vier nimfeletten op. 122 voor blokfluittrio (2007); Anekdote over Blupje de goudvis, Moritz de kat en vriendinnetje Elisabeth op. 135 voor fluit, cello en piano (2008); De kuise Susanna op 132 voor sopraan, contratenor, tenor, blokfluiten orgel en slagwerk (2008), De vis op. 136 voor piano en stem (2008); Musamente Furioso Stravaganza (2008); Coplas de Don Jorge Marnique: por la muerte de su padre Don Rodrigo op. 142 voor mezoosapraan, tenor, blokfluiten, harp en luit (2009); Estampida Flamenca voor sopraanblokfluit, altblokfluit, luit en handtrom (2009); Norsk Drommebilde op. 137 voor viool, altviool en cello (2009); Oscárewout: Evolutie der Vriendschap op. 140 voor fagot en piano (2009); Twee liederen voor sopraan, tenorblokfluit en harp (2009); Dove Sei voor sopraan en piano (2010); Amusamente (2011); Ode aan de zon –Bron van het leven op. 150 voor viool, altviool, cello (2011); Discorso a due fra madre e figlio (2012); Onze soldaten in Vlaanderens velden voor sopraan, tenor, contratenor, viool, basklarinet, altviool, cello en piano (2012).
Choir: Die Deutsche Johannes-Passion (eventueel met recitant) (1982); Die Weissagung des Leidens und Sterbens Jesu Christi (1987-88); Quatro canciones de amor [Federico Garcia Lorca] (1991), Mijn jonges leven op. 126 voor kinderkoor (2007); Drij blommen uit “Vondelingskens” (2011).
Theater music: Bezoek aan het Rubensmuseum voor zang en piano (1989) – Orkestwerken: Vita, vital, vitaal, vitalis [Kristien van Eeckhout] (1990); Ieperietsinfonie “In Flanders Fields” (1995-96); Marimbarpirapsodie (2001); Concerto voor blokfluit en strijkorkest op. 101 (2003-04); Charleroi, bron van het zwarte goud op. 116 voor symfonisch orkest (2006).
Discography
– Sonata Concertante Tetrachorde op. 5, NEW CELLO MUSIC FROM FLANDERS (Mark Dobrinsky), CNR 940821
– Drie Slovaakse Dansen, NEW CHAMBER MUSIC FROM FLANDERS INTERNATIONAL (Tosiya Suzuki), CNR 590821
– Vijf Slovaakse stukken, FLEMISH CONTEMPORARY RECORDER MUSIC (Geert Van Gele), CD 92031
Recordings of several other works can be obtained from the composer’s children.
Publisher
Coördinaten
The archive of Janpieter Biesemans is kept by his children:
Valentijn Biesemans: valentijn.biesemans@telenet.be
Elisabeth Biesemans: ebiesemans@gmail.com
© MATRIX
Texts by Leen Goossens
Last update: 2002, list of works 2014, biography 2016
